Төрийн өмчийн компаниудыг үр ашигтай ажиллуулах тухай хуулийн хэлэлцүүлэг өнөөдөр (2025.01.07) боллоо.
Монголын үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газартай хамтран зохион байгуулсан “Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, засаглалыг сайжруулах тухай” хуулийн хэлэлцүүлэгт төрийн өмчийн болон хувийн хэвшлийн 200 орчим компанийн төлөөлөл оролцов. Хэлэлцүүлгийн хүрээнд төрийн өмчийн 122 компанийг 70 компани болгож бууруулах талаар ярилаа. Төрийн өмчийн компаниуд баялгийн сангийн орлого нэмэгдэхэд хувь нэмрээ оруулах ёстой. Гэтэл ямар ч ашиггүй, алдагдалтай ажиллаж байгаа компани олон байна. Цаашид ашиггүй ажиллаж байгаа компаниуд төрийн өмчит компани байх шаардлаггүй болно гэдгийг ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал онцолсон юм.
Тэрбээр ярихдаа “Төрийн компанийн бүтээмжийг нэмэгдүүлж засаглалыг сайжруулах ил тод байдлыг хангуулах хуультай болсноороо бид улс төрийн нөлөөллийг багасгана. Олон жил ТУЗ-ийн гишүүд, гүйцэтгэх захирлуудын шалгуур ойлгомжгүй явж ирсэн. Сонгон шалгаруулалт нээлттэй гэдэг ч бодит байдал дээр ийм байсан удаагүй. Тиймээс нээлтийн сонгон шалгаруултын үйл явцыг бүрэн ойлгомжтой болгож байна. Мөн төрийн өмчит компаниудын статусыг бүрэн цэгцэлнэ. Төсвийн хуулийг дагалдуулаад гурван жил санхүүгийн алдагдал хүлээсэн бол тухайн төрийн өмчит байгууллагыг шууд татан буулгах хуулийн зохицуулалт хийсэн. Төрийн өмчийн компаниудын хуулиар үр ашигтай, үр өгөөжтэй ажиллаж байгаа компаниудыг л төрийн өмчит компаниар үлдээнэ. Бусад ашиггүй ажиллаж, алдагдал хүлээж байгаа компаниудыг татан буулгаж, нэгтгэж зохион байгуулах шинэчлэл хийх юм. Төр ямар бизнест оролцох, ямар биезнест оролцохгүй вэ гэдгийг энэ хуульд зааж өгөх болно. Төр дөрвөн чиглэлээр бизнест оролцох юм. Энэ хууль гарсны дараа зарчим дээрээ үндэслэн төрийн өмчийн компаниудын баримтлах үндсэн чиглэлээ Их хуралд оруулж батлуулна.
Хувийн хэвшилтэй өрсөлдөхгүй байх гэсэн үндсэн зарчмыг хуульдаа оруулсан. Одоогоор 122 төрийн өмчийн компани 2023 оны байдлаар орлогын мэдээллээ Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газарт нэгтгэж ирүүлсэн. Нийт 51 хуулийн этгээд нь 380 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан байна. Таван хуулийн этгээд нийлээд дөрвөн их наядын ашигтай ажилласан. Дахиад тав орчим компани огт ашиггүй, алдагдалтай ажилласан. Төрийн өмчийн компаниуд илүү ашигтай ажиллавал хуримтлалын сангийн орлого, баялгийн сангийн орлого нэмэгдэх болно. Баялгийн санд орлого нэмэгдүүлэхэд төрийн өмчит компани ашигтай ажиллах эсэх нь шууд хамаатай. Орлогыг нэмэгдүүлэхийн тулд төрийн өмчийн компанийн засаглалыг илүү ил тод болгож, нээлттэй болгох юм” гэв.
